Het SIDE proces versterkt de narratieve ecologie van organisatie of rondom uw aandachtsgebied. Het is een cyclisch proces om het delen en individueel duiden van narratieven te stimuleren, het daaruit groepsgewijs opbouwen van inzichten in de bedoeling, het nemen van beslissingen om opgave en bedoeling op elkaar af te (blijven) stemmen en het coachen van bestuurders om de beslissingen te effectueren.

Het SIDE proces maakt het mogelijk om opgaven te evalueren. Deze kunnen heel divers zijn. Van “waarvoor zijn wij als organisatie op aarde” (onze opgave) tot “wat is de waarde van onze publiek gefinancierde dienstverlening voor onze inwoners” (de bedoeling) en “wat is de is invloed van globalisering op [armoede, milieu, logistiek, jachtbouw, ….]” (trends en signalen).

In de delen en duiden fase worden eerst narratieven gedeeld of verzameld. Bijvoorbeeld via verteltafels, observatie, interviews, vertelsafari’s, blogs, documenten of via een vertelpunt.

Ook worden de gedeelde narratieven onderzocht. Liefst door de vertellers of schrijvers.

• Hetzij door hen te vragen om hier thema’s, locaties, rollen, gevoelens of andere kennisitems aan te wijzen.
• Of door in het vertelpunt vragen te stellen over de ervaring. Deze vragen zijn afgestemd op het evalueren van de opgave én op de betekenissen in de narratieve ecologie.

Op deze manier worden vertellers als het ware onderzoekers van hun eigen ervaringen in hun eigen context.

In de Insighting fase wordt inzicht opgebouwd door het onderzoeken van signalen en trends in de patronen in duidingsdata die door de backoffice zijn gevonden. Hierdoor wordt zichtbaar wat het systeem doet. Dat heet de bedoeling. Ook wordt gekeken of er aanwijzingen zijn hoe de bedoeling zich ontwikkelt of zou kunnen ontwikkelen. Signalen of trends die duiden op mogelijke veranderingen of gebeurtenissen in de toekomst worden een Leading Change SIgnal (LCS) genoemd. Bijvoorbeeld toenemende onrust in een team of een aantal lichtpuntjes die zichtbaar worden na een crisisperiode.

In de Determining fase wordt er gekeken of er verschillen zijn tussen bedoeling en opgave. Dit kunnen negatieve (bedreigingen) én positieve (kansen) verschillen zijn. De hiervoor genoemde LCS’en spelen hierbij een belangrijke rol.

Op basis hiervan worden door de groep beslissingen genomen hoe men deze bedreigingen kan pareren en hoe met kansen kan verzilveren. Aangezien de organisatie complex is (dat wil zeggen dat direct sturen niet mogelijk is) wordt er veel tijd besteed aan de vraag wel maatregelen, organisatie-aanpassingen, experimenten, deregulering en of acties patronen kunnen versterken, verzwakken, verschuiven, doorbreken, enz. De Determining fase is dus gericht op het het ontwikkelen van interventies die patronen zouden kunnen beïnvloeden, doorbreken of doen ontstaan.

In de Evolving fase wordt de aanpassingen ingepast in de organisatie of omgeving. Dit is meer een transformatieproces dan een  implementatieproces. Bestuurders (van werkvloer tot directie) worden hierbij actief gecoacht.

De bedoeling (inzichten in wat het systeem doet), de verschillen met de opgave, de Leading Change Signals en de beslisisingen vormen samen het basis-materiaal voor zowel interne als externe verantwoording.

Een SIDE oplossing en in het bijzonder het delen & duiden vergt een uitgebreid ontwerpproces (interviews met bestuurders, rapporten, aanbestedingsdocumenten, wetenschappelijk literatuur, de eerste vertelde ervaringen). Ook de fasen inzicht, beslissen en evolueren vergen ontwerp en ontwikkeling.

Net als ieder ander systeem of proces vergt een narratieve oplossing continu onderhoud en ontwikkeling. Alle elementen (technisch, inhoudelijk en procesmatig) moeten regelmatig worden aanpast aan de hand van nieuwe ontwikkelingen/inzichten. Bijvoorbeeld veranderingen in de opgave, in de maatschappij, de markt, uiteraard ook in de eigen organisatie of bij toezichthouders.