Evaluatie Passend Onderwijs

Vergroten van het oplossend vermogen van onderwijsregio's

Landelijke evaluatie van de wet op Passend Onderwijs. 5000 docenten, ouders en leerlingen deelden hun ervaringen met de Tweede Kamer.

Doorpraten?

De uitdaging

Minister Slob beloofde in 2018 aan de Tweede Kamer dat iedereen – ouders, leerlingen en onderwijspersoneel – contact met hem mocht opnemen als ze tegen barrières aanliepen bij het vinden of realiseren van Passend Onderwijs.

Omdat het ging over ruim 5 miljoen mensen werd 4vitae gevraagd om zoveel mogelijk mensen daarover te laten vertellen en met hun kennis en inzichten het oplossend vermogen van regionale samenwerkingsverbanden te vergroten.

Vijfduizend vertelde ervaringen en zes grote regionale bijeenkomsten verder volgde een helder rapportage aan de Tweede Kamer.

Ministerie onderwijs, cultuur en wetenschappen

Aanpak

De landelijke vertelkamer Passend Onderwijs werd ontwikkelt en grootschalig verspreid via Facebook omdat het ministerie, onderwijsregio’s en scholen geen tijd hadden of geen contactgegevens hadden. Ongeveer 5000 mensen – waarvan ongeveer 3000 ouders en leerlingen – deelden hun ervaringen en onderzochten daarvan zelf de betekenis door het beantwoorden van duidingsvragen over hun eigen narratief. Daardoor ontstond naar een database met narratieven ook warme data over die narratieven.

Inzicht en impact

Met behulp van de antwoorden over de ervaringen werden signalen en patronen gevonden in de warme data die duidden op het wel dan wel niet realiseren van passend onderwijs. Twee daarvan, de verdeling naar woonplaats en samenwerking/tegenwerking voor het realiseren van passend onderwijs staan in deze figuren:

Kaart van Nederland met alle ervaringen over passend / niet passend onderwijs per jeugdzorgregio. In totaal zijn er ongeveer 5000 ervaringen gedeeld door ouders, leerlingen en mensen die in of voor het onderwijs werken. De regio Eindhoven springt er uit qua aantallen.

Visualisatie van 5000 antwoorden vertellers op de vraag “wie hebben de meeste invloed in uw verhaal”, gekleurd naar “hoe werken zijn samen voor het realiseren van passend onderwijs”? Eén van de narratieven is zichtbaar. Het is een positief verhaal van een ouder over een zoom met PTSS.

We zien bijvoorbeeld dat de regio Eindhoven heel actief was en vertelde. Dat bleek te komen omdat men daar graag zichtbaar wilde maken wat er anders was aan hun onderwijs vanwege het feit dat er heel veel autisme voorkomt. Dat schijnt te komen door de decennia lange aanwezigheid van Philips en ASML. Die bedrijven trekken dat aan.

Aan de interacties tussen rollen zien we dat er heel veel rode interacties zijn (werken elkaar tegen). Dat wil zeggen dat mensen elkaar volgende vertellers daar tegenwerken om passend onderwijs te realiseren. Er zijn echter wel een groene (werken voorbeeldig samen) “vlekken” te zien bij combinaties in en rond de klas. Daar lukt het kennelijk af en toe om passend onderwijs te realiseren.

In ongeveer 6% van de ervaringen was sprake van passend onderwijs. Door evaluatie van de bijbehorende patronen kon zichtbaar worden gemaakt hoe ouders, familie en scholen samen het lukte om passend onderwijs te realiseren.

Betekenisgeving

4vitae vond ongeveer 40 relevante signalen, trends en patronen in de warme data Die werden beschikbaar gesteld aan de regio’s om zelf (onder begeleiding) inzichten op te doen en aanpassingen te ontwerpen.

Zes onderwijsregio’s organiseerden een bijeenkomst om samen met de minister te onderzoeken waar het knelde en waar oplossingen gevonden waren. In deze bijeenkomsten met ongeveer 40 mensen per regio werden ook voorstellen gemaakt het oplossend vermogen van de eigen regio te verbeteren.

Alle inzichten en aanpassingen werden verwerkt in de Kamerbrief over voortgang en evaluatie passend onderwijs van juni 2019.