Versterken eerste lijn

Evaluatie sociaal domein laat een focus zien op normaliseren en socialiseren. En een besparing van 1.4 miljoen in 18 maanden.
Lees de evaluatieContact

De uitdaging

Stichting Ons Stede Broec is het sociaal team voor de Gemeente Stede Broec. Ongeveer 2 jaar geleden besloot de gemeenteraad dat alle aanvragen tweedelijns zorg eerst via de eerste lijn, dus het sociaal team, zouden lopen. Voor de eerste 18 maanden werd €450.000 vrijgemaakt.

4vitae hielp Ons Stede Broec de pilot te evalueren. Belangrijkste vraagstelling was of normaliserende en socialiserende hulp afdoende was voor de inwoners. En natuurlijk of er kosten werden bespaard voor de gemeente.

Aanpak

De stichting had een bestand bijgehouden met contacten, zorg hulp, startdatum, einddatum en aangevraagde tweedelijns zorg. De modules jeugd en WMO van de vertelkamer Sociaal Domein werden ingezet. Inwoners en medewerkers deelden beiden hun ervaring over de geboden/gegeven hulp.

In totaal werden ruim 150 ervaringen gedeeld waarvan ongeveer 1/3 door inwoners. Met name inwoners die geholpen werden bij scheiding, dementie, dakloosheid en zorgmijding vertelden niet. Gelukkig vertelden de medewerkers wel hoe zij deze mensen geholpen hadden waardoor toch goed zicht op uitvoering ontstond.

Ruwe resultaten

Het is uiteraard niet mogelijk om hier narratieven te delen. Wel is het mogelijk om warme data te delen. Die staat in onderstaande grafieken. Deze laten zien hoe de inzet van medewerkers is ervaren door inwoners en henzelf. En welke impact die had op de behoefte aan tweedelijns zorg:

Waar was de hulpverlening op gericht
Nog nodig 2e lijn
Bespaarde kosten tweede lijn

In de linker grafiek zien we beide groepen – inwoners en medewerkers – vertellen over situaties waarin sprake was van focus op kwaliteit van leven, normaliseren en socialiseren. Er zijn uitzonderingen aan de linkerkant. Door gezamenlijk onderzoek van de achterliggende narratieven konden klant en gemeente achterhalen dat er in voorkomende gevallen sprake was van noodzakelijke doorverwijzing naar de tweede lijn. Bijvoorbeeld vanwege (a) behoefte aan specialistische kennis of (b) dat er eerst duiding van de vraag om hulp moest plaatsvinden door de professionals in de eerste lijn.

De middelste grafiek laat zien dat na afloop geen behoefte meer is aan hulp uit de tweede lijn. Die is dus voorkomen. Er is wel een achtergrondsignaal dat aangeeft dat ook tweedelijns inzet nodig wordt of blijft. Dat is logisch gezien de soms chronische lichamelijke, sociale of mentale situatie van inwoners. Door het blijven monitoren van de vorm van deze grafiek kan het managementteam van Ons Stede Broec en gemeente samen echter de vinger aan de pols houden én – indien daar aanleiding toe wordt gevonden in de narratieven – een verdere versterking van de eerste lijn realiseren.

De rechter grafiek laat zien hoeveel tweedelijns kosten er tot op heden zijn bespaard. Omdat er continu wordt geëvalueerd tijdens de uitvoering verschuiven casussen in de loop van de tijd naar rechts. We zien dat ten tijde van de evaluatie er een miljoen aan besparingen was. Na aftrek van kosten blijft een besparing van enkele tonnen over. Dat koude inzicht, gecombineerd met bovenstaande warme bevindingen maakt aannemelijk dat Ons Stede Broec het oogmerk van Wmo en Jeugdwet weet te realiseren en daarbij – en passant – minder beslag op publieke middelen nodig heeft.

Inzicht en impact

Een team en vertegenwoordigers van de gemeente onderzocht de signalen en verbanden in de warm-financiële-narratieve data. De bevindingen:

  • De focus ligt op normaliseren, kwaliteit van leven en socialiseren. En dat lukt.
  • Forse besparing van 1.4 miljoen (75% reductie na aftrek van kosten) gedurende looptijd van 18 maanden.
  • Na ondersteuning is er veelal geen behoefte meer aan zorg vanuit de tweede lijn.
  • Aanpak werkt voor zowel jeugd als WMO ondanks verschillen in beschikbaarheid van netwerk.

Alle bevindingen werden gepresenteerd aan de commissie sociaal domein van gemeenteraad. Eén van de aanbevelingen vanuit 4vitae was daarbij om de regie over de gehele eerste en tweede lijn bij de Stichting neer te leggen. Dit om ook daar normalisatie en socialisatie zo nodig leidend kunnen maken. In december 2023 besloot de gemeenteraad unaniem om de pilot regulier voort te zetten en voor de komende twee jaar financiering te borgen.

Vervolg

De evaluatie is gedeeltelijk gedaan gedurende de uitvoering. De evaluatie zal in 2024 op continue basis worden voortgezet waardoor de besturing op maatschappelijke impact van publieke middelen verder kan worden uitgebouwd.

Highlights trajecten tussen 2009 en heden

Onze trajecten versterken de informatievoorziening van straat tot Tweede Kamer. Over bestaande producten, marktintroducties of nieuwe diensten, over hoog-specialistische zorg, dementiezorg of basiszorg, over reizen, sporten of facilitair beheer, over passend onderwijs, jeugdhulp of over het sociaal domein. Staat jouw uitdaging er niet tussen? Neem dan contact op. De kans is groot dat we een passend voorbeeldtraject hebben.